Imprimir esta página

Periodico Conosur

Toro Warkhu chiqapi, comunidad Paredonespi, Municipio Vacas, Provincia Arani, Cochabamba departamentopi ñawpaqman thaskirqa kay Iskay kaq Qutucharikuy “Pacha Qhawaqkunamanta”. Karqayku pusaq chunka aswan runas, qharikuna, warmikuna, waynuchukuna, sipaskuna, machu runas, tukuyniyku parlanarikurqayku sinchimanta “Tiempo purichiymanta”.

 

CÑ 171 encuentro bases en encuentro

Comunidad de Toro Warqhu, Municipio Vacas, provincia Arani

 

Kay Jatun Qutuchakuyman Bolivia suyumanta tawa regionesmanta chinparimurqanku: Región Andinamanta, Región Conosurmanta, Norte Potosimanta, PROSUCO La Paz suyumanta “Yapuchiris” ima. Jinallataq Centro de Formación Originaria de Altura (CEFOA) educacionmanta yacharikuq jamullarqankutaq. Chantá Comunidad Paredonesmanta organización warmikunamanta, qharikunamanta, Subalcaldía Paredones, Comité Cívico, kamachiqkuna Central Regional Chiwalakimanta, Radio Chiwalaki uk runa jinalla qutucharikurqayku.

 

“Tiempo Pantachiwayku”

 

“Llakiy chayamuchkan, tiempo qhawasqa mana junt’akunñachu, señas willamun waliqta, paykunaqa kachun mana kachun cambio climático willamullankupuni, runasina mana entiendey atisaykuchu. Cosechaqa pisi kanpis, waliqchá kanqa nirqani, tiempo pantachiwayku”.

 

“Tiempo q’ala bambaleasqa”

 

“Pasaq 4 de agosto p’unchay 2018 watapi Raqaypampapi rit’imurqa, chay rit’i apamusqa granizosta, iskay kutita granizon, chantá killatapuni ruphay kan, mana pararpanchu, chaypitaq sarasta ch’akirarpachin, chaypaq chay rit’i kasqa.

Maychus chaylla papapis puqun, kay tiempo q’ala bambaleasqa, mana entiendey atina”.

 

KAY WATA PARAS RUNATA QHAPARICHIN

 

“KAY WATAQA ÑAWPAQ WATA KARQA”

 

Balance 2018-2019 Norte Potosí: “Cosechas término medio papa puquypi, uk 70 % tiyan, ñawpaq wata lluqsin, chawpi tarpuy uk 40 a 50% puqun, qhipa tarpuy pisi lluqsin, papa t’ikasaptinpuni para saqipun, fracasan. Tiempota manaña tukuychu qhawayku, imaqtin?, mayoría llaqtaman jampuyku, chaytaq pantachiwayku, pisi tiempota jaywayku chaqra puquchiyman”.

 

CÑ 171 encuentro Anastacio Saca Peñarruna NP

Anastasio Saca, delegación Norte Potosí

 

CÑ 171 encuentro Visita Norte Potosi

Norte Potosí

 

“KAY WATAQA SEÑAS MANA CUMPLINCHU”

 

Balance 2018-2019 Zona Andina: “Kay wata ancha para, cosechas ancha pisi, ch’aki lugarespi puqun. Indicadores mana cumplicunchu, fallan señas, tiempo ujina”. Poopó: “Kay wata allinta paran, papaqa sumaqta puquykun, señasta sumaqta qhawayku, ima jallp’api puqunanta señas willawayku, sumaq paraptin ch’alla jallp’api tarpuna, achhayta ruwayku”.

 

CÑ 171 encuentro Juana de Bajo chillavi    CÑ 171 encuentro Victor quintana ayopaya

Juana Mamani, Bajo Chillavi y Víctor Quintana de la comunidad Chillavi, provincia Ayopaya

 

“KAY WATAQA ÑAWPAQ WATA KARQA”

 

Balance 2018-2019 Región Conosur de Cochabamba: “Kay wata waliqlla karqa, uqharinku uk 60, 70%, señas waliqraq kachkan, qhawanallapuni kachun, solo tiempo ujinayasqa chaylla. Waynuchus kay yachaykunata mana apaykachankuchu, chay mana kasanchu, chayta llawch’ita qhawayku”.

 

CÑ 171 encuentro Alejandro Rosas Carrasco

Alejandro Rosas, comunidad Lambrarmani, provincia Carrasco y Eusebio Vargas, comunidad Wara Wara, provincia Campero

 

CÑ 171 encuentro Eustaquio Montaño Carrasco

Eustaquio Montaño, de Coluyo Grande, provincia Carrasco, hace conocer sus conocimientos en manejo del tiempo

 

CÑ 171 encuentro Delegación CEFOA director

Estudiantes del Centro de Formación de Alturas (CEFOA), Raqaypampa-Mizque

 

 

“SEÑAS CUMPLICHKAN”

 

Balance 2018-2019 Paredones (Vacas): “Regular puquy Municipio Vacaspiqa, señas cumplichkan, atuq, golondrinas, rumi, phuyus, paykuna mana pantankuchu, nuqanchis pantasanchis”.

 

CÑ 171 encuentro Nicolás Santa Ana Vacas     CÑ 171 encuentro delegados Vacas

Yachaqkuna de la Subcentral Paredones

  

  CONCLUSIONES 2º ENCUENTRO PREDICTORES - PAREDONES - VACAS, ARANI  

 

“Tatas, mamas aswanta yacharqanku, nuqanchis qunqapuchkanchik”

• Señas, indicadores chay tukuy qhawasqanchis waliq, mana qunqakuchkanchu (tiene vigencia).

• Yachay wasikuna mana kay YACHAYNINCHIKTA yachachinkuchu, malla curricularpi kanan tiyan, profesionales mana kaptin, Predictores yachachinanku tiyan.

• Waynuchusman kay yachayta saqina, willana, tatasmanta wawasman, kay yachaykuna t’ipikuchkan (Formación de líderes y Transmisión conocimientos de padres a hijos).

• Uk runa jina chaqra puquchiqkuna purina tiyan, familiantin (wawa, tata, mama), ajinallapi yachayninchik kallpachakunqa. Nuqanchis kikin kallpachananchis tiyan.

• Sinchi organización kaptin yachayninchistaqa kallpachasun. Leyesman yaykunan tiyan.

• Unquchiq mikhunallataña mikhunchis. Yachayninchikwan sano mikhunata puquchinallapuni.

• Yachayninchik mirachun, kachun intercambio de conocimientos, talleres, tukuy ima.

• Puquykuna precios pampapi, sumaq wata chaypis qhasipaq. Chaytapis chiqanchana.

• Nativa mujusninchis k’uchunchasqa rikhurichkan, makisninchispi kanan tiyan, manataq ni ima empresaq makinpichu.

• CPE tukuy ima derechos qillaqasqalla, mana junt’akunchu, nuqanchis respetachina PIOC jina.

• Ampliadospi, congresospi kay yachaykunamanta ni uk punto mana yaykunchu, ni comisionespi. Cargosllamanta parlanchis, pi yaykunqa kamachik, chayllata parlanchik.

• 3º Encuentro Norte Potosí 2020 wata. Ñapis kanña Zona Andinapi, Región Conosurpi ima.

• Los conocimientos son herencia de nuestros abuelos.

 

CÑ 171 encuentro Mujer Raqaypampa visita   CÑ 171 encuentro Prosuco vista

Estudiante del CEFOA                                         De PROSUCO, La Paz, comparten experiencias

 

CÑ 171 encuentro Mujeres Chillavi

Mujeres de Chillavi, provincia Ayopaya registran algunas conclusiones

 

CÑ 171 encuentro Segundino Silva Campero

Segundino Silva, Marquilla provincia Campero

 

CÑ 171 encuentro Visita de Poopo

Desde el Poopó, Oruro participa en el 2º Encuentro de Predictores del Tiempo

 

Información en el periódico trimestral "Conosur Ñawpaqman" Nº 171, junio/julio 2019

Visto 964 veces Modificado por última vez en Sábado, 18 Julio 2020 19:43
Compartir esa articulo

Sobre el Autor

CENDA

CENDA es una institución sin fines de lucro que acompaña las estrategias propias de manejo y control del territorio y recursos naturales. Comparte nuestros contenidos y síguenos en nuestras redes sociales para estar al tanto de nuestras actividades.

Sitio Web: cenda.org/joomla30
Inicia sesión para enviar comentarios