Acompañando las estrategias propias de manejo, control del territorio y los recursos naturales

Mostrando artículos por etiqueta: indicadores del tiempo

TIEMPO QHAWAY WATA TARPUYPAQ: “Agostopi 1 p’unchay, phuyusqa karqa chawpi p’unchaykama 2, 3 phuyullataq, pararimun ima, chayqa waliq wata kananpaq, ñawpaq tarpuykunaman p’uturamuchkaptin, qhasa jap’inqa, granizadas kanman. Chawpi tarpusqas, qhipa tarpusqa waliqta puqunqa.

Publicado en Periodico Conosur

ANÁLISIS: Las familias de las comunidades campesinas han desarrollado saberes orales que son manejados y practicados con una certeza que les permite tener control sobre algunos de los elementos del conjunto de los sistemas de producción; estos saberes les permitieron acomodarse tanto en el tiempo como en el espacio desarrollando diferentes estrategias para garantizar seguridad alimentaria para las familias, en las comunidades.

Publicado en Suplementos especiales

TIEMPO QHAWARIY  Región Norte Potosí: Kay Norte Potosí comunidadespi tiyan may chhika warmi runas, qhari runas, waynuchus, kuraq runakuna tiempo sumaqta qhawarinku, paykuna sapa wata señasta ñawirinku, señaswan parlarinku, imaynataq kay wata tarpuykuna kannanpaq, paras imayna kanqa, chayman jina jallp'ata puquchinankupaq. Kay kuti riqsirina kay yachaq runakunata, paykuna pasaq 2019 wata tiempota waturikurqanku, octubremanta 2019 tarpurinankupaq, kay 2020 cosecha kananpaq.

Publicado en Suplementos especiales

Toro Warkhu chiqapi, comunidad Paredonespi, Municipio Vacas, Provincia Arani, Cochabamba departamentopi ñawpaqman thaskirqa kay Iskay kaq Qutucharikuy “Pacha Qhawaqkunamanta”. Karqayku pusaq chunka aswan runas, qharikuna, warmikuna, waynuchukuna, sipaskuna, machu runas, tukuyniyku parlanarikurqayku sinchimanta “Tiempo purichiymanta”.

Publicado en Periodico Conosur

PREDICCIÓN DEL TIEMPO CICLO AGRÍCOLA 2019-2020 (Región Conosur de Cochabamba) Periódico “Conosur Ñawpaqman” comunidadesta puriyqacharimurqa, waturispa imayna señas kachkan?, kay wata paras kallanqachu?, pisinqachu?, mayqin maki tarpusqataq lluqsinqa?, mayqin mit’a mikhunapaq jina puqunqa?. Chay tukuy yachayninta willariwanchik, Yachaqkunaqa kachun cambio climaticopis kikinta qhawachkallankupuni tiempotaqa. Wakin ninku, señas manaña kikinchu, pantachikun, chaywan mana chaywan qhawanapuni, chayman jina tarpunapaq.

Publicado en Suplementos especiales
Página 1 de 2