Mostrando artículos por etiqueta: saberes ancestrales
“Allqamari papa tarpusaptinchik tiyaykamun chayqa, mana puqunchu” (Norte Potosí)
TIEMPO QHAWARIY Región Norte Potosí: Kay Norte Potosí comunidadespi tiyan may chhika warmi runas, qhari runas, waynuchus, kuraq runakuna tiempo sumaqta qhawarinku, paykuna sapa wata señasta ñawirinku, señaswan parlarinku, imaynataq kay wata tarpuykuna kannanpaq, paras imayna kanqa, chayman jina jallp'ata puquchinankupaq. Kay kuti riqsirina kay yachaq runakunata, paykuna pasaq 2019 wata tiempota waturikurqanku, octubremanta 2019 tarpurinankupaq, kay 2020 cosecha kananpaq.
2º Encuentro Predictores del Tiempo “YACHAYNINCHIK kallpachakunanpaq”
Toro Warkhu chiqapi, comunidad Paredonespi, Municipio Vacas, Provincia Arani, Cochabamba departamentopi ñawpaqman thaskirqa kay Iskay kaq Qutucharikuy “Pacha Qhawaqkunamanta”. Karqayku pusaq chunka aswan runas, qharikuna, warmikuna, waynuchukuna, sipaskuna, machu runas, tukuyniyku parlanarikurqayku sinchimanta “Tiempo purichiymanta”.
Willarisqayki: Mallkumanta Imillamanta Quri Q’intimantawan
WILLARISQAYKI: Comunidades campesinas indígenas originariaspiqa sapa ch'isi manaraq puñuykapusaspa tata, mama, kuraq tata, kuraq mama cuentitostaqa manchay misk'i simiwan willariwanchik, wawakunataq qhichi ninrilla uyarinchik, sapa ratumantataq "chantarí, chaymantarí" nispa tapurikuchkanchik.
Predicción Climática ciclo 2019-2020, Noviembre 2020 (PDF)
PREDICCIÓN DEL TIEMPO: La familias de las comunidades campesinas han desarrollado saberes orales que son manejados y practicados con una certeza que les permite tener control sobre algunos de los elementos del conjunto de los sistemas de producción; estos saberes les permitieron acomodarse tanto en el tiempo como en el espacio desarrollando diferentes estrategias para garantizar seguridad alimentaria para las familias.